نویسندگان: زهیر صیامیان گرجی؛ زهرا سمیعی
چکیده
در رویکرد تاریخی به فرهنگ شیعی می‌توان روند تثبیت جایگاه شخصیت‌های مذهبی در فرهنگ شیعیان را با تکیه بر مواجه ی معناکاوانه با متون تاریخی شیعی مورد بررسی قرار داد. فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از مهم‌ترین شخصیت‌هایی است که در عقاید و فرهنگ شیعی جایگاهی محوری دارد. فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به مثابه مرجع ارتباطی نبوت و امامت و ولایت در نظام عقاید شیعی است.
فرهنگ شیعیان به عنوان باورمندان به عقاید مذهب شیعه نیز در روند تاریخی تحولات فرقه ی شیعه از قرون اولیه ی تاریخ اسلام تا قرن ششم هجری، مجالی برای معنابخشی و حفظ و بازتولید این نظام عقیدتی بوده است. مجامع و متون شیعی که از طریق احادیث و روایات منتسب به معصومین (علیهم السلام) به عنوان منابع و مراجع فکر و فرهنگ شیعه پیوند دهنده بین عقیده شیعی و فرهنگ شیعیان بوده‌اند.
بر این مبنا در این مقاله با تکیه بر سنخ‌شناسی احادیث و روایات متون شیعی از قرن چهارم تا ششم هجری به چگونگی روند تثبیت جایگاه فاطمه (سلام الله علیها) به واسطه باز روایت احادیث گوناگون درباره ایشان در ابعاد مختلف شخصیت تاریخی و نقش عقیدتی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در فرهنگ شیعی در زمینه تحولات تاریخی این قرون پرداخته می‌شود.
ارتقای کمی و کیفی نگرش فضائل‌نگارانه به جایگاه فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از قرن چهارم تا ششم در احادیث منابع شیعی نشان از برجسته شدن و اهمیت یافتن این وجه از ابعاد شخصیتی ایشان در فرهنگ شیعی به عنوان الگویی اخلاقی و منبع ولایی در فرهنگ شیعیان است.
منبع : بنیاد فرهنگی امامت اهل بیت ( ع )
